"... Foça şapının Ceneviz’e verilmesidir. Şap, Ortaçağ’ın en önemli stratejik ürünlerinden birisidir. Anadolu, şap madeni bakımından oldukça zengindi. Şap, özellikle yün ve pamuk liflerinin ayrışmasını sağlıyor ve boyanın kumaşa sabitleşmesini mümkün kılıyordu. Şap ticareti, İngiltere’den Almanya’ya kadar çok geniş bir alanı ilgilendiriyordu. Anadolu’da; Şebinkarahisar [Colonna], Foça [Foglio] ve Gediz’de [Kadoi] şap madeni çıkıyordu. Dokumacılığın gelişmesiyle birlikte bu maddeye duyulan gereksinim daha da arttı. Anadolu’nun bu maden açısından ne kadar zengin olduğunu Batılılar biliyordu. Ceneviz ve Venedik, bu madenin tekelini elde etmek için uğraş veriyorlardı. Cenevizliler, sonrasında gözlerini adalara ve Küçük Asya kıyılarına çevirmişlerdi. Bizans tarihçisi Dukas’ın anlattığına göre 8. Mihail Paleolog, 1275 yılında Cenevizli Manuel Zaccaria ailesine Foça’nın zengin şap madenlerini dirlik olarak verdi. Dukas, şap madeninin oldukça basit yöntemlerle işlenecek duruma geldiğini yazar. Şap, ateşle temasa geçtiği zaman alev alır, suya konulduğu zaman kum haline gelir ve daha bir sürü işlemlerden geçtikten sonra işlenecek duruma gelir ve Avrupa’ya ihraç edilirdi..."
Bu alıntı İzmir Akdeniz Akademisi tarafından düzenlenen bir konferansın ürünü olarak yayınlanan Şap Ticaretinden Tuz Ticaretine Foça ve Mirası isimli kitaptan yapılmıştır.
Doç. Dr. Alp Yücel Kaya, kitabın önsözünde kitabı şöyle tanıtmıştır.
"Prof. Dr. Zeki Arıkan’ın uzun yıllardan bu yana devam ettirdiği titiz literatür ve arşiv araştırması bize Foça’nın, Akdeniz’deki bu hikayesinin tüm ayrıntılarını veriyor, Foça’yı Akdeniz’le, Akdeniz’i Foça’yla düşünmemizi sağlıyor. Cenevizlilerden Osmanlılara kadar uzanan süreçte insanlar ve şeylerin hareketini anlatırken güncel arkeolojik kazıların ortaya çıkardığı yeni bilgileri kendi araştırmasıyla harmanlayıp bize sunuyor. Foça’daki iktisadi ve toplumsal hayatın yansımalarını oluşturan mimari mirası, kent duvarları, su kemeri, yel değirmenleri, tuz depoları, mezarlık, cami, mescit incelikli araştırmasıyla kayda geçiriyor. İzmir’in, Akdeniz’e uzanan başka bir yüzünün tarihsel gelişimini görmek, Akdeniz’in hikayesini yeniden,bu defa Foça üzerinden düşünmek için bu kitap bizlere önemli bir fırsat sunuyor..."
Kitabı online olarak buradan indirebilirsiniz .
Kaynak: İzmir Akdeniz Akademisi İnternet Sayfası https://www.izmeda.org/
Yorumlar
Yorum Gönder