Serapeion (Kızıl Avlu)

Bergama Kızılavlu Bazilikası, M.S 2. yy’da İmparator Hadrian döneminde inşa edilmiş ve muhtemelen Mısır tanrıları Serapis, Harpokrates, ve İsis tapım görmüştür. 270.00 x 100.00 m, tapınak 60.00 x 20.00 m. boyutlarında olan tapınak Pergamon'un en görkemli anıtsal yapılarından birisidir. Tapınağın tamamının tuğladan yapılmış olması ve büyük ön avlusu sebebi ile tapınak halk arasında “Kızıl Avlu” olarak adlandırılmıştır. Döneminde Mısır kültürüne duyulan hayranlık sebebi ile tapınak Roma Dönemi aşağı Bergama kentinin tam merkezinde inşa edilmiştir. Tapınağın ön avlusu Bergama (Selinos) çayı üzerine yerleştirilen su tünelleri üzerine oturtulmuştur. Büyük bir mimari mühendislik eseri olan tapınak önünde tapınak ile aynı aks üzerinde avluya doğru çıkma yapan bir propylon ve gerisinde devasa bir tapınak kapısı yer almaktadır. Kapı ağır mermer sövelerle çevrili, kapı kanatları çok büyük ve muhtemelen bronz kaplamalı idi.

Kutsal mekanın sadece ön tarafı pencerelerle aydınlatılmış, kült heykelinin bulunduğu arka kısmın yarı aydınlık olmasını sağlamak amacıyla pencere yapılmamıştır. Arka kısımda iki yüksek kaide yer almaktadır. Devrinde mermer kaplı olan bu kaidelerin üzerinde muhtemelen 10-12m. yüksekliğinde oturur durumda kolosol bir kült heykeli yer almakta idi.

Bu podyum ve kaidenin altında bir sarnıç ve buradan ana binanın, yanlardaki yuvarlak yapıların ve avluların bazı bölümlerinin altında uzayıp giden gizli geçitler ve merdivenler vardı. Muhtemelen bu geçitlerden ilerleyen tapınağın baş rahibi içi boş olan kült heykelinin baş kısmına yükselerek oradan halka tanrı adına telkinlerde bulunuyordu. Tapınağın üzerini örten, çok sağlam yapıda ahşaptan bir çatı iskeleti vardır. Tapınağın iki yanındaki simetrik yuvarlak yapılarındaki mihraplarının ana tanrı yanında yan tanrıların olduğuna işaret etmektedir.

Erken Bizans döneminde kutsal mekanı içerisine mimari ilavelerle Anadolu’daki erken yedi kiliseden biri olarak kullanılmaya devam etmiştir.

Avlusu, yüksek duvarlarla dışarıya kapalı idi. İç kısmının andezit sütunlu galerilerle çevrili olduğu kabul edilir. Tapınağa, avlunun batı cephesinde yer alan üç anıtsal kapıdan  girilmektedir. Bu girişin halen bir kısmı ayaktadır.

Kaynak: https://muze.gov.tr/muze-detay?SectionId=BAZ01&DistId=MRK

İlk Yayın Tarihi  14 Haziran 2010