Yengen

İzmir, XVIII. ve XIX. yüzyıllarda bir " altın çağ " yaşayarak, Doğu Akdeniz'in en önemli liman kentle­rinden birisi haline gelmiştir. Kentin şekillenmesinin, altında yatan temel unsur ticaret olmuştu ve ticaret İzmir'i pek önemi olmayan, sıradan, mütevazı bir Osmanlı kenti statüsünden bir dünya kenti statüsüne taşımıştı...  

İzmir’e çok da uzak olmayan saklı cennetlerden biri Ödemiş’e bağlı Birgi kasabası… Bozdağ’ın eteklerinde kurulan yaşama tanıklık ederken; tarihin ve coğrafyanın görkemine şaşıracaksınız... Hürriyet Gazetesi'nin Seyahat Eki'nde 27 Aralık Pazar günü çıkan Uğur Biryol imzalı Birgi yazısı.. 

Altın Damlası, İzmir’de üretilen bir kolonya markasıydı. Yüzyılın başında Süleyman Ferit Eczacıbaşı‘nın Şifa Eczanesi’nde varoldu. Bir dönem İzmirliler’in ve İzmir’e yolu düşenlerin tutkusuydu. Yeni çıkan markalar karşısında zamanla rekabet gücünü kaybetti. 1993′ten itibaren de bulunmaz oldu. İzmir’in nesi meşhurdur? Bu soruya bir zamanlar “ inciri, üzümü ve Altın Damlası kolonyası ” diye cevap verilirdi. Altın Damlası, İzmirliler’in ve İzmir’i Süleyman Ferit Eczacıbaşı 1885-1973 sevenlerin kalbinde yer etmiş bir kokuydu. İzmir’e yolu düşenlerin eşe dosta hediye olarak mutlaka aldıkları, bilenlerce sipariş edilen, değişik kokulu, değişik renkli bir kolonya idi. Memleketin diğer şehirlerinde yaşayanlar için kokusu alışılmadık ve benzersizdi. İzmir'in kaybolan değerlerinden birisi Altın Damla kolonyası ile ilgili çok güzel bir yazı...

Sn. Cem Karagözlü'nün İzmir ve Yöresi Peynirleri araştırmalarını, Apelasyon Dergisi  4 bölüm halinde yayınladı.   Daha önce Karaburun  kopanisti , Tire Çamur , armola gibi bazı özel peynirlerimizi yazmıştık ama İzmir Tulumu'nu yazmamışız.  Değerli hocamızın izni ile Apelasyon Dergisi'nden bir bölüm alıntılamak istiyoruz... 

"Benim meslek hayatımda bir dönüm noktası oldu. İlk defa ticari sinema piyasasının dışında bir ortam, devlet televizyonu, kâr amacı gütmeden, o tarihler için yüksek seyirlik, ‘rating' hesaplarına da girmeden, salt milli kültür amaçlarıyla film yapımına girişiliyor. Bu, genelde Türkiye'de sinema ortamı için, özelde de benim için farklı bir durumdu." 1975 yılında bir hemşehrisi ve adaşı Halid Ziya Uşaklıgil'in Aşk-ı Memnu adlı romanını TRT için uyarlayarak, Müjde Ar, Salih Güney, Itır Esen gibi isimlerin rol aldığı dizi ile birlikte Türk televizyon tarihini ve o günden itibaren geleceğini değiştiren isimlerden olan y önetmen Halit Refiğ 1934'te İzmir'de dünyaya geldi. Refiğ, ilk ve orta öğrenimini Şişli Terakki Lisesinde tamamladı, Robert Kolej Mühendislik Bölümünde okudu. Okul bittikten sonra askerliğini yedek subay olarak Kore'de yapan Refiğ, bu sırada amatörce 8mm filmler çekti. Refiğ, 1956'da, Nijat Özön ile birlikte yayınladıkları “ Sinema ” ve

Tarihte kadınlar tarafından gerçekleştirilen “ilk protesto”nun, 1828 tarihinde İzmir’de yaşandığı ortaya çıktı. İzmir Büyükşehir Belediyesi Ahmet Piriştina Kent Arşivi ve Müzesi’ndeki belgelere göre, ekmek fiyatlarının zamlanmasına büyük tepki gösteren kadınlar, 3 gün boyunca sokakları işgal etti. Bu protesto sonunda zam geri alındı.

Ege Bölgesi'nde şehirlere, ilçelere ve işlek karayollarına uzak pek çok küçük dağ köyü bulunur. Bu köylerin birçoğu doğa ve tarih zengini olsa da, nüfusları ekonomik nedenlerle gittikçe azalmakta ve köylerin gençleri önce okul, sonra da iş için şehirlerin yolunu tutmaktalar. İzmir'in Foça ilçesine bağlı Kozbeyli Köyü'nde ise göç olgusu daha farklı yaşanıyor. Göç buradan, köyden şehre değil; şehirlerden köye doğru yaşanıyor. Emekliliğini köyün sakin ve huzurlu havasına hakim çiftlik evinde geçirmek isteyenler her geçen gün artıyor.   Farklı amaçlarla pek çok kişinin buluştuğu bir yer Kozbeyli. Köyü, Aliağa gibi sanayi bölgelerinde çalışıp yaşamak için seçenler de var, zeytincilikle uğraşan genç girişimciler de, tatillerini Eski ve Yeni Foça ilçelerinde geçirip çam kokulu dağ havasını solumak ve organik tarım ürünleri satın almak için Kozbeyli'ye gelenler de…  

Hristo yavaş adımlarla kremotoryumda ilerlemektedir. Ölen eşinin cenazesinin yakılışını, bir demir kapının ardından hüzünle izlemeye başlar. Fonda ise eşinin son sözleri duyulur. “Hristo... Aşkım. Beni İzmir'e götür..."

1950 yılında 1914 yılından göç etmek zorunda kaldığı doğdu köy Urla-İskele'ye geri dönen Yorgo Seferis, anılarını kaleme aldı. Ve anılarını daha sonra kendi çektiği fotoğraflarla süsledi. Klazomeniaka.com isimli internet sitesinde Ayla Savaş Bakır'ın derlediği bu anılara ait detaylardan bir kesiti sizlerle 2013 senesinde oaylaşmıştık. 2021 senesinde yazımızı kontrol ettiğimizde kaynak site ve görsellerin artık olmadığını gördük. Söz uçar yazı kalır misali bu kıymetli yazıyı kaldırmıyoruz ancak görselleri yenilemek durumunda kaldık. Fotoğraflara bakınca 1900'lü yıların başında Urla-İskele'nin ne kadar bakir olduğunu, 1950'de nelerin değiştiğini net bir şekilde görebiliyorsunuz. Birde yaşayanlardan birisinin dilinden okuduğunuzda çok daha heyecanlı oluyor.  * Skala: Yani Urla İskele... Bir diğer adıyla Vourla kasabasına bağlı bir köy. 

Yeni Asır Gazetesi'nden Nadir Ünsal, HaberTire internet sitesinde Ödemiş'in keşfedilmeyi bekleyen cennet köşelerinden birisi olan Bademli'yi ( antik çağlardaki adıyla Potamia) beldesini konu alan bir yazı yayınlamış.  Her ne kadar yazar, yazının büyük bir kısmını Bademli Belediyesi'nin internet sitesinden almış olsa da  yazıyı okuduktan sonra bize kalan gidip gezmek...

Yıllar boyunca çeşitli olaylarla kendisine tarihin tozlu sayfalarında yer edinen Karşıyaka'nın Müslüman alemin arşivlerine girişi çok eski değil. Henüz 12 yıl önce 1998'in soğuk bir kış günü, kentin modern camii Beşikçioğlu'nda kadınlar tarihte ilk defa erkeklerle birlikte saf tutarak bir cenaze namazı kılmışlardır. O zamanlar çok büyük ilgi ve tepki çeken bu girişimin ardından dinen kadınların cenaze namazına katılmasında bir sakınca görülmediği ortak bir dille kabul edilmiştir. Bir İzmirliye, Bir Karşıyakalıya yakışır bir duruştur bence. Peki cenazenin kime ait olduğunu hatırlıyor musunuz?...

Öyle bir yer anlatmaya çalışacağız ki neresinden başlayacağımızı bilemiyoruz.  Kuzeyde dersek, evet kuzeyde sayılır. Batı da dersek evet batıda da sayılır. Önceki yazılarımızda yer verdiğimiz Beydağ ve Kınık'ın tam ters istikametlerinde... Kordon'da oturup gün batırırken silüetini görebileceğiniz kadar yakın olsa da karayoluyla gidebileceğiniz en uzak ilçelerden birisi. Koyları el değmemiş diyebileceğimiz kadar güzel, gemicilerin etrafından dolanırken manzarasından sıkılmadığı, balıkçıların denizinden dönmek istemediği, dağları bereketli, denizi bereketli bir yer. Börklüce'nin memleketi, İzmir'in doğal kalesi, Zeytini bile işlemeye gerek duymadan dalında eren, endemik bitki sayısı oldukça fazla olan, şimdilerde devasa rüzgar gülleri, duble yolları ve talan edilmeye hazır doğası ile biliniyor.  Hala anlamamış olamazsınız. Kopanisti peyniri, Nergis çiçeği, Ayıbalığı, Mordoğan desek?  Hala mı Karaburun'dan bahsettiğimizi anlamadınız.  O zaman bu

Şadırvan Esnafı'nın göz nuru cami hakkında İzmir Dergisinin 25. sayısında çıkan yazıyı paylaşıyoruz.  Evliya Çelebi’nin beyaz bir inciye benzettiği Şadırvanaltı Camii, adını yanında ve altında bulunan şadırvanlardan alır. Caminin doğu kısmında tek şerefeli bir minare, batısında da bir kütüphane bulunur. Şadırvanaltı Camii, kendi adıyla anılan semtte çarşı içinde yer alır. Katip Çelebi’nin Cihannüma’sında Ulucami ve Niflizade Camii, Evliya Çelebi’nin Seyahatname’sinde Bıyıklıoğlu Camii diye geçer...

İ zmir'in meşhur sokakları vardır.  Bornova Sokağı, Dere Sokağı, Havra Sokağı, Arabacılar Sokağı,  Gül Sokak olarak tanınan 1382 sokak da bu ünlü sokaklardan birisi, hatta en ünlüsü bile olabilir.  Fakat doğru bilinen yanlışı düzeltmek için bu yazıyı okumanızı tavsiye ederiz.