Alsancak Hocazade Camii

Eski zamanlara ait İzmir Fotoğrafları konusunda zaman zaman Serbest Mali Müşavir Fatih Çavuş'un sitesini kaynak alırım. Uzun zamandır ziyaret etmiyordum siteyi. Alsancak Hocazade Camii'sinin fotolarını yanyana görünce bu blogda bu caminin hikayesini anlatmadığımı hatırladım. Biraz araştırma biraz hatıralar bu yazıyı oluşturmama yardım etti...

Alcancak Hocazade Camisi'ni bütün İzmirliler çok iyi bilirler. Konak'da YKM, Alsancak'ta Sevinç Pastanesi, Karşıyaka'da Hergele Meydanı gibi buluşma noktalarından birisidir. Şair Eşref Bulvarı'nın üzerinde bulunan bu önemli cami, Alsancak semtinin de tek camisidir aynı zamanda. Ali Çetinkaya ve Şair Eşref Bulvarlarının kesiştiği köşede yer alır. Karaburun'un önde gelen isimlerinden Hocazade Ahmet Ragıp Üzümcü'nün adına 1948-1950 yıllarında inşa ettirilmiştir.

İzmir'in uzun yıllardır protokol camisi olarak da hizmet veren bu yapı, Alsancak yönünden Karşıyaka, Bornova, Buca, Balçova, Gaziemir, Hatay ve Bayraklı gibi semtlerine giden otobüslerin durduğu iki durağında etkisiyle sürekli kalabalık ve hareketlidir.

Hocazade ailesi, şu şekilde kendilerini tanıtıyor; "Ailenin kökleri Hafız Cemal ve Hafız Hakkı Bey'lere dayanır. Bu iki kardeş Çandarlı'dan İzmir'e yerleşerek Karaburun - Mordoğan'da bağcılık yapmaya başlarlar. Böylece bir aile mesleği doğar. Fakat bağ işiyle asıl daha sonraki kuşak, yani Hocazade Ahmet Ragıp, Hüseyin ve Sıtkı Beyler ilgilenirler. Üzümün yetişmesi ve toplanmasıyla Hüseyin ve Sıtkı Beyler, işlenmesi ve ihracatıyla Hocazade Ahmet Ragıp Bey ilgilenir. Ancak markalaşma Hüseyin Beyin oğlu Süleyman Nihat Üzümcü ile başlar ve Nihat Bey Karaburun Sultaniye sini dünyaya tanıtır. Öyle ki Karaburun üzümü dünyaca ünlü Kaliforniya üzümleri ile rekabete girer. Marka isimi de Hocazade Nihat Üzümcü ve Hocazade Ahmet Ragıp Üzümcünün baş harfleri HZNÜ ve HZAÜ'dür. Ege Bölgesinden toplanan üzümler İzmir'deki mağazalarında işlenip Avrupa'ya en çok da İtalya, Almanya ve Hollanda'ya gönderilir.

Üzümle beraber incir ve tütünde Avrupa'ya ihraç edilirdi. Daha sonraları Pasaport ve Konaktaki depo ve işletmeler, yollar genişletilip istimlak edilir. Hal böyle olunca, Hocazade Süleyman Nihat Üzümcü'nün erkek evladı olmadığından aile işleri yavaş yavaş eriyip son bulmuştur.Alsancak'taki ilk ve tek cami olan Hocazade Camii, yine aynı semtte yer alan 7 kilisenin arasında en büyük ibadethane olmuştur. Yapımı sırasında ezan sesi ile uyanmak istemeyen gayrimüslim halkın şikayetlerine Ahmed Ragıp Üzümcü, "Evini ezan sesinden rahatsız olup satmayı düşünen varsa ben satın alırım" diye cevap verdiği ve bu şekilde bir kaç dairenin Ahmed Ragıp Bey tarafından alındığı bilinmektedir.

İzmir'de önce Hocazade olarak bilinen sonra Üzümcü soyadını alan ailenin çok sayıda hayır işleri bulunmaktadır. Bunlardan bazılarını açıklamak gerekirse; Yeşilyurt'taki Hocazade Ahmet Ragıp Üzümcü ilköğretim okulu, Alsancak Hocazade Camii, Çocuk Hastanesine ilave olarak yaptırılan Üzümcü pavyonu, Mordoğan'daki Süleyman Nihat Üzümcü ilköğretim okulu, Kokluca Kabristanındaki Üzümcü Camii, Urla Hocazade Camii, Mordoğan Merkez Camii arsası, Mordoğan eski Jandarma Karakolu arsası ve onlarca çeşme..."



Kaynaklar
- SMM Fatih Çavuş - http://www.fatihcavus.net.tr/
- Hocazade İnşaat

İlk Yayın Tarihi : 12 Mart 2011