Rees Köşkü

Günümüzde 9 Eylül Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dekanlık Binası olarak kullanılan ve yapılış tarihinin 1800'lü yılların sonlarına doğru olduğu tahmin edilen Rees Köşkü, Osmanlı Demiryolu Şirketi'nin yetkilisi Bay Rees tarafından inşa edilmiştir. 

Tipik İngiliz mimarisinin özelliklerini taşıyan yapı; simetrik cepheli, üçgen alınlıklı ve ahşap/taş bir yapıdır. Geniş bir arazi içinde konumlandırılmış Rees Köşkü, üç katlı ana bina ile bu binaya bitişik tek ve iki katlı inşa edilmiş çeşitli binalardan oluşur. 

Rönesans üslubunun ilginç örneklerinden olan ana binanın kuzeydoğu köşesinde sosyal statünün ifadesi olarak bir kule yükselir. Yeri gelmişken Hipodrom ve dolayısıyla at yarışlarının 1863 yılında Sultan Abdülaziz’in katılımıyla İzmir’de başlamasının öncülüğünü yapan ailelerden birinin de Rees Ailesi olduğunu belirtmek gerekir. Yapının iç mekanı yoğun süslemeleriyle dikkati çeker. Özellikle kütüphane, şeref salonu, balo salonu gibi isimlerle anılan ana salonun tavanlarını bezeyen alçıdan yapılmış bitkisel örnekli süslemeler, bu mekanın diğerlerinden farklılığını ortaya koyar. Rees Köşkü hemen her mekanında bulunan şömineler ile adeta bir şömine müzesi gibidir. Hepsi birbirinden farklı ve yoğun süslemeli olan şömineler, genellikle farklı renkte çini plakalarla çerçevelenmiştir. Bunlar arasında su kuşu figürleriyle desenlendirilmiş, tavus kuşu motifiyle taçlandırılmış ya da ahşaptan masklarla bezenmiş olanlar dikkati çeker.

Rees Köşkü, tipik İngiliz mimarisinin özelliklerini yansıtmaktadır. Simetrik cepheli, üçgen alınlıklı ve çıkmalı bina, ahşap ve yığma taş bir yapı olup, iki katlıdır. Alt katta şömine bulunan geniş bir holün ardından yine geniş bir oturma odası ve küçük odalar bulunmaktadır. İçeriden ahşap merdivenle çıkılan üst katta da odalar mevcuttur. Uzun süre aile tarafından köşk olarak kullanılan binaya I. Dünya Savaşı yıllarında Vali Rahmi Bey tarafından el koyulmuş ve bina resmi bina olarak kullanılmaya başlanmıştır.

İzmir, gerek Osmanlı, gerekse Cumhuriyet döneminde Türkiye'nin öğretmen eğitimi açısından en önemli kentlerinden birisi olmuştur. 1952 yılında Kızılçullu Köy Enstitüsünün kapatılıp yerine yeni bir öğretmen okulu açılmasına karar verildiğinde, yer olarak Birinci Dünya Savaşı sırasında İzmir Valisi Rahmi Bey tarafından el konarak Yatılı Kız Öğretmen Okuluna dönüştürülen, günümüzde dekanlık binası olarak hizmet sunan ve Buca'nın önde gelen ailelerinden Rees ailesince 1890'ların sonlarına doğru inşa edilmiş olan köşk seçilmiştir. İçerisinde bulunan bitki ve hayvan türleri ile son derece önem taşıyan bir bahçede yer alan Rees Köşkü, restore edilerek 30 Kasım 1959 tarihinde İzmir (Kız) Eğitim Enstitüsü adıyla öğretime başlamıştır.

Kaynakça

https://www.izmirdergisi.com/tr/mimari/75-buca-koskleri

http://www.buca.bel.tr/Buca-Hakkinda/9/rees-kosku/tarihi-yapilar.html